Thế cờ Lucena được đặt theo tên của kỳ thủ người Tây Ban Nha Luis Ramírez de Lucena, dù vậy có đôi chút gì đó nhầm lẫn, bởi vì thế cờ này trên thực tế không có mặt trong quyển sách về cờ vua Repetición de Amores e Arte de Axedrez (1497) của ông. Nó có xuất hiện, tuy nhiên là trong cuốn Il Puttino (1634) của Alessandro Salvio (Müller & Lamprecht 2001:179). Dù vậy Il Puttino (đứa trẻ nhỏ) là cái tên được biết đến nhiều hơn như là biệt danh của kỳ thủ Leonardo da Cutri.[1] Salvio cho nó là của Scipione Genovino (Hooper & Whyld 1992:238) Có khả năng đó là lỗi phát sinh từ ấn bản thứ sáu của cuốn Handbuch des Schachspiels, trong đó biên tập viên Constantin Schwede đã soạn tên không chính xác thế cờ thành "Lucena 96", đó có thể là kết quả của sự nhầm lẫn từ tài liệu tham khảo trong tác phẩm Das Schachspiel des XVI. Jahrhunderts của Antonius van der Linde năm 1874.[2]

Thế cờ được trình bày ở trên và ở dưới (có thể tiếp tục từ hình thế đầy đủ như đã nêu hoặc vị trí quân Tốt có thể ở bất kỳ đâu từ cột b đến cột g). Mục tiêu của Trắng là phong cấp Tốt hoặc là buộc Đen phải hi sinh Xe để ngăn chặn điều đó xảy ra - cả hai diễn biến đều dẫn tới kết quả là Trắng có ưu thế vượt trội về chất và hướng thẳng tới chiến thắng. Trắng sẽ bảo vệ và đẩy Tốt đến hàng ngang thứ 7, nhưng việc phong Hậu bị ngăn cản bởi Vua Trắng nằm trên đường tiến của Tốt. Trắng muốn di chuyển Vua của mình rồi sau đó phong cấp Tốt, tuy nhiên Vua Trắng không thể di chuyển sang cột a hay cột c vì sự kiểm soát của Xe và Vua Đen,

Những đặc điểm cơ bản của thế trận này là:

• Tốt có thể là bất kỳ Tốt nào trừ Tốt biên (Tốt ở cột a và cột h)
• Tốt đã tiến đến hàng ngang 7 (đối với bên không có Tốt là hàng 2)
• Vua của bên mạnh (bên có Tốt, bên tấn công) nằm tại vị trí phong Hậu của Tốt
• Xe của bên mạnh ngăn cách Tốt và Vua đối phương với khoảng cách ít nhất một cột
• Xe của bên yếu (bên phòng thủ) nằm ở cánh bên kia của Tốt (hai Xe nằm ở hai cánh khác nhau)

Một cách thức tiếp cận hiển nhiên cho Trắng (trong thế cờ như hình trên) là:

giờ, Đen có thể đơn giản quấy nhiễu Vua Trắng với các nước chiếu, và Trắng không tiến bộ hơn được gì: